Media społecznościowe a body shaming

Przeglądając media społecznościowe, jesteśmy nieustannie bombardowani zdjęciami osób, które stwarzają pozory doskonałych. Oglądamy ich szczupłe, wyćwiczone sylwetki, widzimy poradniki, jak zdrowo się odżywiać oraz postępować, aby dojść do upragnionego przez wszystkich „ideału”. Wszechobecne w Internecie dążenie do perfekcji i chęć pokazania swojego życia, ale przede wszystkim samego siebie, z najlepszej strony przyczynia się do pogłębiania zjawiska zwanego body shamingiem.

Czym właściwie jest body shaming?

Słowo jest dosyć nowe, dlatego nie ma jeszcze odpowiednika w języku polskim. Określa się w ten sposób postępowanie, które polega na negatywnym komentowaniu czyjegoś wyglądu. W szczególności odnosi się to do wagi, wzrostu i ogólnej prezencji. Body shaming może dotknąć nas wszystkich. Krytyce ulegają zarówno mężczyźni, jak i kobiety, osoby szczupłe, jak i z kilkoma kilogramami więcej. Jego ofiarami są nie tylko zwykli ludzie, ale również gwiazdy, celebryci, którzy nieustannie są przez nas obserwowani. Szczególnie narażeni są na negatywne komentarze przez Paparazzi, którzy fotografują ich z ukrycia, nie zawsze w korzystnych warunkach.

Jak działa to zjawisko?

Pewnie nie raz znalazłaś/znalazłeś się w sytuacji, w której ktoś powiedział szczupłej osobie: „wyglądasz jak wieszak”, „powinnaś więcej jeść”, „zjedz coś, bo zaraz zostaną z ciebie same kości”. Mechanizm działa podobnie w drugą stronę. Ludziom tęższym zwraca się uwagę, że powinny mniej jeść, ograniczyć słodycze/fast foody, czy że przybyło im ostatnio dodatkowych kilogramów. Taka krytyka również ma swoje określenie jako fat shaming i jest bezpośrednio związana z omawianym przeze mnie zjawiskiem. Jedną ze znanych osób, które padły ofiarą body shamingu, jest Selena Gomez. Celebrytka ostatnimi czasy przytyła, do czego przyczyniła się choroba. Wiele ludzi umieszczało pod jej zdjęciami na Instagramie, np. w stroju kąpielowym, negatywne komentarze dotyczące jej wagi oraz obecnego wyglądu.

Również wiele programów telewizyjnych ukształtowało w nas sposób myślenia o „idealnym ciele”. Już od dziecka, oglądając seriale takie jak: Czarodzieje z Waverly Place albo iCarly, uznawaliśmy aktorki, które nie były bardzo szczupłe, za „grube”. Dotyczyło to między innymi Jennifer Stone, która wcieliła się w rolę Harper, czy Jennete McCurdy, grającej postać Sam.

Chciałbym/chciałabym wyglądać jak…

Warto zaznaczyć, że porównywanie się do innych, negatywnie oceniając swoje ciało, też jest przejawem body shamingu. W dobie mediów społecznościowych, łatwej dostępności do Photoshopa oraz innych narzędzi, zjawisko coraz bardziej przybiera na sile. Nieustannie widzimy piękne ciała, prezentowane na Instagramie przez znanych ludzi. Nie raz, widząc takie zdjęcia, mężczyźni porównali się do wysportowanego piłkarza z idealną fryzurą czy zarysem mięśni, a kobiety do modelek czy influencerek z perfekcyjną figurą i czystą cerą. Musimy jednak pamiętać, że ich ciała także nie są doskonałe. Zmieniają się w ciągu dnia dokładnie tak samo jak nasze. To, co widzimy na zdjęciach, to przede wszystkim kwestia dobrego ustawienia, światła oraz retuszu niektórych niedoskonałości.

Skutki body shamingu:

Negatywne ocenianie siebie poprzez obsesyjne porównywanie się do innych oraz krytyka wyglądu drugiego człowieka mogą prowadzić do poważnych chorób i zaburzeń. Nieprzychylne opinie pozostawiają tak samo znaczący ślad w psychice jak nasze własne myśli. Zbyt długie przeglądanie mediów społecznościowych może doprowadzić do zagrażających życiu problemów zdrowotnych, m.in. zaburzeń odżywiania, depresji czy stanów lękowych. Osoby wyśmiewane z powodu zbyt dużej wagi mogą zacząć ograniczać jedzenie, dzięki czemu będą chudły. Osoby zbyt szczupłe będą natomiast jeść więcej, aby przytyć. Może to przynieść tragiczne konsekwencje – obie strony stracą kontrolę, nieustannie i za wszelką cenę dążąc do „perfekcji”.

Body shaming obniża również poczucie wartości. Sprawia, że ludzie zamykają się w sobie i wstydzą się swojego ciała. Przejawiać się to może w noszeniu zbyt dużych ubrań, spodni z długimi nogawkami również w upalne dni, czy nawet ograniczeniu wychodzenia z domu. Wiąże się to bezpośrednio ze zmniejszeniem kontaktów międzyludzkich. Takie osoby mogą zaprzestać spotykania się ze znajomymi, chodzenia do restauracji, czy miejsc z dużym skupiskiem ludzi.

Body shaming a zamazany obraz

Warto zaznaczyć, że body shaming powoduje powstanie tzw. zamazanego obrazu własnego wyglądu. Ofiary tego zjawiska, nawet zmieniając swoje ciało na lepsze, nie będą w stanie tego zauważyć.

Przykładowo:

Pewna osoba usłyszała negatywne komentarze na temat swojego wyglądu – „masz zbyt grube nogi”, „powinnaś schudnąć, bo nigdy nie znajdziesz kogoś, kto będzie się chciał z tobą umówić”. Krytyka dotknęła ją tak mocno, że kiedy wróciła do domu, zaczęła dokładnie przyglądać się swojemu ciału w lustrze. Podjęła decyzję, że rzeczywiście zadba o siebie i zrzuci zbędne kilogramy, bo wtedy na pewno poczuje się lepiej. Po pewnym czasie założony cel został przez nią osiągnięty – jej nogi są smuklejsze, mieści się w ubrania dwa rozmiary mniejsze, słyszy pozytywne komentarze na temat swojego wyglądu od znajomych. Wydawać się może, że teraz jest już „idealna” – spełnia standardy, które społeczeństwo wcześniej na nią nałożyło. Staje jednak ponownie przed lustrem i zaczyna konfrontować się sama ze sobą. Widzi, że nogi rzeczywiście są szczuplejsze, ale mogą być jeszcze ładniejsze. Zrzuciła co prawda kilka kilogramów, ale jak pozbędzie się jeszcze kilku, to na pewno będzie wyglądać lepiej. I tak to wszystko się zaczyna. Cała machina rusza i ciężko ją powstrzymać, ponieważ ciągle pojawia się coś, co można poprawić. Tak właśnie początkowo nic nieznaczący komentarz doprowadził do poważnych zaburzeń, z których wyjście będzie wymagało czasu i ogromnej siły.

Trochę danych

Według badania NEDA przeprowadzonego w Stanach Zjednoczonych, 20 milionów kobiet i 10 milionów mężczyzn cierpi na istotne zaburzenie odżywiania w pewnym momencie swojego życia. Do chorób należą między innymi: jadłowstręt psychiczny (tzw. anoreksja), bulimia czy zaburzenie objadania się.

W raporcie Beat, organizacji charytatywnej zajmującej się zaburzeniami odżywiania w Wielkiej Brytanii, około 65% osób zmagających się z takimi problemami potwierdziło, że body shaming przyczynił się do ich stanu. Badanie wykazało również, że 49% miało mniej niż 10 lat, kiedy padło ofiarą tego zjawiska. Wielu stwierdziło też, że efekty pozostały z nimi nawet w wieku 40 i 50 lat.

Body shaming – jak sobie z nim radzić?

Przede wszystkim musisz pokochać siebie i znać swoją wartość. Zadbaj o swoje zdrowie i ciało, ale w racjonalny sposób. Odżywiaj się zdrowo, dbaj o odpowiednią aktywność, ale jednocześnie nie zapominaj o spędzaniu czasu z przyjaciółmi czy rodziną. Po prostu rób wszystko z głową. Jeśli zaczniesz akceptować siebie oraz uświadomisz sobie, że nikt nie jest idealny, będziesz bardziej odporny na negatywne komentarze. Musisz pamiętać, że obraz ludzi, jaki widzisz w Internecie, niestety często jest zakłamany.

Na szczęście, obok tych „perfekcyjnych” zdjęć, część twórców zaczęła pokazywać prawdziwych siebie. Pewnego czasu na TikToku popularny był trend, w którym influencerki wrzucały filmiki, ukazujące niedoskonałości (seria „body looks like this, also looks like this”). Mogliśmy wówczas zobaczyć ich sylwetki w różnych momentach dnia, a także zaobserwować zmiany, jakie następują przy innym ustawieniu do zdjęcia. Dużą rolę odegrały wówczas osoby, które na co dzień trenują i pokazują efekty ćwiczeń w mediach społecznościowych. Na filmach, we wspomnianej przeze mnie serii, przedstawiały swoje ciała w mniej korzystnym świetle. Podkreślały tym samym, że nawet i one mają „fałdki”, znamiona, wypryski oraz inne niedoskonałości.

Źródła:

www.healthline.com

www.goalcast.com

Fot. nagłówka: rawpixel.com/FreePik

O autorze

Patrycja Karlińska

Studentka Dziennikarstwa Międzynarodowego na Uniwersytecie Łódzkim. Miłośniczka muzyki, koncertów i widowisk teatralnych, ale przede wszystkim pozytywna osoba, poszukująca swojej drogi w tym zwariowanym świecie.