Kawa jest drugim, za ropą naftową, najczęściej sprzedawanym towarem na świecie i stała się podstawą współczesnej diety. Globalne spożycie kawy wynosi 2 mld 250 mln filiżanek dziennie. Największym dostawcą ziaren kawy jest Etiopia. Co ciekawe, jej początki sięgają Bliskiego Wschodu w XVI wieku, gdzie służyła ona przede wszystkim do wspomagania koncentracji. Czy jest możliwe, aby jeden mały napój zdołał wywołać rewolucję społeczną?
W historii kawa miała wiele zastosowań, od duchowego środka odurzającego, na erotycznym środku pobudzającym kończąc. Pamiętnikarz Samuel Pepys często pisał o kawiarniach XVII-wiecznego Londynu. Napój ten zainspirował również „petycję kobiet”, w której opisano kawę jako „gorzką, śmierdzącą i mdłą wodę z kałuży”. Petycja przeciwko kawie zawierała m.in. zapis stwierdzający, że kawowy napar zamienia brytyjskich mężczyzn w „bezużyteczne zwłoki” i tym sposobem niezadowolone z zachowania mężów kobiety domagały się wprowadzenia zakazu stosowania tego ciemnego napoju dla osób poniżej 60 roku życia.
Historia Kawy
Według historii spisanej w 1671 roku, kawa została po raz pierwszy odkryta przez etiopskiego pasterza kóz Kaldi w IX wieku. Podczas wędrówki wiejskich terenach etiopskiego królestwa Kaffa, zauważył on, że jego kozy zachowywały się dziwnie podczas jedzenia owoców średniej wielkości, z ciemnozielonego krzewu z żółtymi i czerwonymi jagodami. Podążając za swoją ciekawością, zabrał ze sobą kilka tych pobudzających „magicznych jagód” do najbliższego klasztoru, aby kapelan wyjaśnił mu ich działanie. Oświadczywszy, że jest to diabelska pokusa, kapelan wściekle wrzucił jagody do ognia. Wkrótce potem z ognia uniósł się niepowtarzalny, aromatyczny zapach palonej kawy, który oczarował mnichów. Szybko uratowali ziarna z ognia i zaparzyli pierwszą kawę. W Kaffie ludzie zaczęli jeść owoce kawy około tysiąca lat temu. Jedli albo surowe owoce kawy, albo przetwarzali je na sztywne ciasto zrobione z tłuszczu zwierzęcego i miąższu z ziaren. Obecnie istnieje tyle różnych historii o odkryciu kawy, ile jest jej odmian.
Chociaż Kaffa jest uważana za miejsce narodzin kawy, nazwa etiopskiej prowincji nie ma związku z nazewnictwem kawy. W Etiopii kawa nie jest nazywana kawą, ale „buną”. Dziś uważa się, że arabskie słowa: „kachve” (dający siłę) lub „qawah” (wino, napój), dały początek europejskim słowom takim jak „kawa”, „café” lub „der Kaffee”. W Turcji do dziś kawa nazywana jest arabskim słowem „Kaveh”.
Historia kawy w Polsce sięga XVII wieku
Kawa do Polski dotarła pod koniec XVII wieku z południa, od panujących nad Mołdawią Turków. Jej miłośnikami byli Jan III Sobieski oraz Bohdan Chmielnicki. Powszechnie jednak nowy napój uznawano za szkodliwy. Potępiali go m.in. Wacław Potocki i Jan Andrzej Morsztyn. Adam Kazimierz Czartoryski napisał komedię „Kawa”, a już w 1795 ukazał się pierwszy w języku polskim podręcznik dla kawiarzy „Krótka wiadomość o kawie i jej właściwościach i skutkach na zdrowie ludzi spływających…”.
Pierwszą polską kawiarnię w pełnym tego słowa znaczeniu otwarto w Gdańsku, a już w 1724 roku Francuz Henri Duval otworzył lokal w Warszawie. Wtedy rozwój kawowego biznesu nabierał tempa. W 1822 w Warszawie działały 122 kawiarnie, a w Krakowie (w połowie stulecia) naliczono 55 lokali.
Nietypowe smaki
Kopi Luwak
Kopi Luwak to najbardziej ekskluzywna kawa świata. Głównym czynnikiem wpływającym na jej wysoką cenę jest niecodzienna metoda wytwarzania. Produkowana jest z ziaren kawy, które zostały częściowo strawione przez indonezyjską cywetę palmową, a następnie wydalone. Zewnętrzna warstwa ziarna kawy jest usuwana podczas przetwarzania, a pozostałe ziarna są całkowicie oczyszczone przed wypaleniem. Podobne metody pozyskiwania ziaren są wykorzystywane przy produkcji takich kaw jak: Kopi Muntjac, Bat Spit Coffee, Jacu Bird Coffee, Monkey coffee.
Nitro Cold Brew
Kawa nitro to coś, o czym ludzie słyszeli, a nawet próbowali, ale niektórzy wciąż nie wiedzą, co dokładnie wchodzi w jej skład. Nitro cold brew jest kolejną odmianą już popularnej kawy cold brew, ale poziom wyżej. Główną różnicą między nimi jest konsystencja. Nitro to zimna kawa zalana bezbarwnym, bezwonnym gazem azotowym. Kawa parzona na zimno jest nasycona azotem, co powoduje, że jej konsystencja jest gładsza, bogatsza i bardziej aksamitna.
Espresso tonic
Uważa się, że zawodnicy baristów eksperymentowali z wodą tonizującą i espresso już w 2015 roku. Wynika to z faktu, że kategorie „signature drink” wielu konkursów często wymagają wyjątkowej kreatywności. Pojawienie się napoju na światowej scenie jest szerzej przypisywane firmie Koppi Roasters w Helsingborgu w Szwecji.
Anne Lunell jest byłą szwedzką mistrzynią baristów i mistrzynią Swedish Brewers Cup oraz współzałożycielką Koppi Roasters. Jednak to podczas pracy w kawiarni w Oslo po raz pierwszy zetknęła się z pomysłem zmieszania toniku z espresso.
„Pewnego gorącego letniego dnia jeden z naszych kolegów zrobił napój z tonikiem, espresso i czymś dziwnym, jak pistacje” – opowiada Anne. „Czuliśmy, że jest to super orzeźwiające i tak różne od wszystkich mrożonych napojów, które normalnie można dostać, a które były głównie napojami mlecznymi.”
Aby uzyskać idealną kawę tonic espresso, wystarczy wrzucić na dno szklanki kilka kostek lodu i zalać je tonikiem.
Cascara Fizz
Cascara zrobiła furorę w świecie napojów na początku 2017 roku, kiedy Starbucks ogłosił nowe cascara latte. Jednakże napoje cascara są popularne w krajach uprawiających kawę od znacznie dłuższego czasu. W Boliwii mają sultanę, qishr w Jemenie i hasarę w Etiopii. Napoje te podawane są jako gorąca herbata z naparem z różnych przypraw i receptur.
Często wyrzucane, wysuszone łupiny kakaowca są produktem ubocznym procesu parzenia kawy. Jak odkrywa wielu nowych pijących, ponownie uwodniona cascara ma wyjątkowy smak, gdy jest parzona jak herbata. W połączeniu z wodą gazowaną orzeźwia i delikatnie pobudza.
Bulletproof coffee
Bulletproof coffee, znana również jako kawa maślana, to wysokokaloryczny napój z dodatkiem tłuszczów, mający na celu zasilić początek dnia każdego człowieka. Ten rodzaj kawy został stworzony przez pomysłodawcę Diety Bulletproof – Dave’a Asprey’a, amerykańskiego przedsiębiorcę i autora. Napój stał się popularny wśród osób stosujących diety nisko węglowodanowe i zwolenników ketogenicznych planów żywieniowych. Powoli adaptuje się także w Europie, jednak znana była już przed wiekami wśród mieszkańców Nepalu, Wietnamu, Singapuru, Etiopii i Himalajów. Wówczas do takiego napoju dodawano także sól lub miód. Naukowcy są jednak sceptyczni, co do jej spożywania – długofalowe efekty picia bulletproof coffee nie są znane, ponieważ brakuje badań naukowych, a krótkoterminowe korzyści łatwo wytłumaczyć właściwościami poszczególnych składników.
Źródła:
https://www.ncausa.org/about-coffee/history-of-coffee
O autorze
Studentka administracji na Uniwersytecie Warszawskim. Stara się wydłużyć dobę do 48 godzin. Entuzjastka picia kawy. Interesuje się prawem rynków kapitałowych oraz nowymi technologiami. W wolnym czasie robi zdjęcia oraz organizuje city breaks.