Co roku, na długo przed pierwszym dzwonkiem, jak bumerang powraca temat systemu oświaty. I co roku dobitnie pokazuje hierarchie jej interesów, gdzie temat podstaw kształcenia, dobra i całościowych perspektyw samego ucznia plasuje się daleko za plecami pojedynczego podręcznika do HiTu…
W tym roku jednak pierwszy września dostarcza wyjątkowo mało powodów do optymizmu z perspektywy ucznia. Widmo kolejnej odsłony strajku nauczycielskiego ziębi perspektywa zdalnej nauki zimą. Odpowiedzią na potrzebę zmian systemowych jest.. Historia i Teraźniejszość, a receptą na maturalne krytyki zdaje się m.in… dosypanie obowiązkowych lektur. Jak będzie wyglądać życie ucznia w tym roku szkolnym?
A więc protest!
W 2019 r. strajk nauczycieli obiektywnie okazał się dla związkowców dużym niepowodzeniem. Nie wymusił on oczekiwanych zmian, a wielu nauczycieli m.in. wobec braku pensji szybko zweryfikowało swój entuzjazm w tym zakresie. Stracili także uczniowie, przerywając na kilkanaście dni cykl realizacji programu.
Tym razem od początku roku szkolnego protest ZNP przyjmie formę informacyjną, która może przerodzić się w strajk, jeśli będzie ku temu odpowiednie poparcie. I cykl zaczyna się od nowa.
Na całym zamieszaniu znów mogą stracić przede wszystkim uczniowie. Związki zawodowe dbają przede wszystkim o interes swoich członków, obecnych nauczycieli. W centralnym, państwowym systemie płace niezmiennie oderwane są od jakości kształcenia, jakie oferują dani nauczyciele – zamiast tego głównym determinantem wynagrodzenia jest staż pracy, który przecież nie musi o niczym świadczyć.
Winter is coming
W tym roku szkoły mogą opustoszeć jednak znacznie szybciej. Z medialnych doniesień można wyczytać, że katalog powodów kwalifikujących się do zamknięcia szkół, może zostać rozszerzony o niskie temperatury zimą.
Nadchodzący, trudny sezon grzewczy to dłuższy temat. To co istotne, to fakt, że bezpośrednio za ogrzewanie szkół odpowiedzialne są samorządy. Już w tym momencie choćby Związek Powiatów Polskich ostrzega, że brak przyzwolenia na emisję większego zadłużenia może spowodować konieczność ograniczenia pracy szkół.
Matury
Perspektywa zaburzenia toku realizacji podstawy programowej to szczególnie kiepska wiadomość dla tegorocznych maturzystów, a raczej tych niechętnych do samodzielnej nauki. Wracają ustne egzaminy, zamiast kilkunastu lektur obowiązywać będzie ich ok. 40, a do już przeładowanej i anachronicznej podstawy programowej dodaje się jeszcze więcej materiału.
Dla tych pokładających nadzieje w systemowym przygotowaniu do egzaminu maturalnego, rozpoczynający się rok może okazać się sporym, kolejnym rozczarowaniem.
I nie zmienia się nic.
Powyższe tematy, w połączeniu z podręcznikiem od nowego przedmiotu Historia i Teraźniejszość zyskały najwięcej uwagi wraz z początkiem roku szkolnego.
Od strony systemowej najwięcej uwagi zyskał właśnie nowy, zarządzony ministerialnie przedmiot i zatwierdzony centralnie, upolityczniony podręcznik.
Kolejny rok, pochylając się nad stanem polskiej edukacji, próżno szukać propozycji wprowadzenia rozwiązań rynkowych, lub choćby szerszej debaty nad przestarzałą i przeładowaną podstawą programową.
Ciężko nie odnieść zasadniczego wrażenia, że przecież w tym wszystkim każdy wie, że jest problem. Potrafi go nawet względnie precyzyjnie zdiagnozować, wymienić szereg jego następstw – pokroju przedmiotów, które nie przygotowują do realiów dorosłego życia, materiału, który nic nie wnosi i nie uczy niczego praktycznego, czy w końcu sztywnych ram zasadniczych podstawy programowej, niepremiującej samodzielnego myślenia.
Powyższe można usłyszeć często z ust osób związanych jakkolwiek z polską oświatą, coś jednak jest nie tak, że wszystko to zdaje się zatracać, kiedy przychodzi do dyskusji o edukacji i jej problemach, bo finalnie ważniejsze okazują się szczegóły.
Jak co roku, rozpoczynającym rok szkolny życzę dużo wytrwałości w realizowaniu się poza szkołą. W ramach swoich pasji, perspektyw. Objawem dorosłości jest zdanie sobie sprawy, że to nie dobre oceny gwarantują sukces życiowy, ale to jakie mamy ambicje i jak wytrwali jesteśmy, aby się rozwijać.
Pozytywnego nowego roku szkolnego!
O autorze
Działacz na rzecz budowy dojrzałego społeczeństwa obywatelskiego, inicjator powołania struktur ideowej wolności w rodzimej Jeleniej Górze, prezes okręgu Jelenia Góra-Legnica Młodych dla Wolności, współzałożyciel stowarzyszenia "Przyszłość Karkonoszy", parlamentarzysta na "Parlament Młodych RP" redaktor i grafik Kongresów.