Ustawa o usługach cyfrowych ma zastosowanie do wszystkich usług pośrednich oferowanych odbiorcom w Unii Europejskiej. Usługi pośrednictwa to usługi typu mere conduit (dostawcy dostępu do Internetu i innych usług komunikacyjnych), usługi hostingowe oraz usługi cache’owania.
Usługi pośrednictwa (wyszukiwarki internetowe lub platformy internetowe) podlegają szczególnym obowiązkom. Wyszukiwarki internetowe to usługi umożliwiające użytkownikom wprowadzanie pytań i przeszukiwanie w zasadzie wszystkich stron internetowych w Internecie lub wszystkich stron w określonym języku. Platformy internetowe to platformy wystawiające informacje na widok publiczny na żądanie usługobiorców.
Digital Services Act (DSA) a Digital Market Act (DMA)
Akt o rynkach cyfrowych (DMA) ma na celu kontrolowanie dominujących platform internetowych i zapewnienie ich uczciwego postępowania. Wraz z ustawą o usługach cyfrowych (DSA), DMA jest jednym z głównych elementów europejskiej strategii cyfrowej. Celem DMA jest wspieranie innowacji, wzrostu gospodarczego, uczciwej konkurencji oraz ułatwianie rozwoju mniejszych platform, MŚP i przedsiębiorstw rozpoczynających działalność. Ponadto DMA ma na celu przywrócenie równowagi i ochronę europejskich użytkowników, przedsiębiorstw i organów publicznych zgodnie z europejskimi wartościami, które stawiają obywateli w centrum uwagi. Tym, co wyróżnia DMA na tle istniejących przepisów antymonopolowych, jest jego proaktywne podejście. Podczas gdy istniejące przepisy antymonopolowe zostały zaprojektowane w celu utrzymania zdrowych rynków, ich środki zaradcze były krytykowane jako zbyt powolne i reaktywne, aby poradzić sobie z monopolistycznymi rynkami napędzanymi przez niektórych gigantów technologii cyfrowej, w szczególności gatekeeperów. DMA obejmuje prawo do przeprowadzania dochodzeń i nakładania sankcji na zachowania niezgodne z przepisami. Sankcje wprowadzają nowy poziom kar, takich jak okresowe kary pieniężne w wysokości do 5% średniego dziennego obrotu i grzywny w wysokości do 10% całkowitego światowego rocznego obrotu firmy. W przypadku recydywy Komisja Europejska może nałożyć karę w wysokości do 20% całkowitego światowego obrotu.
Jakie zmiany nastąpią z dniem wejścia w życie ustawy?
Dostawcy platform internetowych i wyszukiwarek będą zobowiązani do publikowania na swoich stronach internetowych informacji na temat korzystania z ich usług (Statement), przy czym pierwsze Statement należy opublikować najpóźniej do 17 lutego 2023 r. Małe przedsiębiorstwa będą zwolnione z tego obowiązku, ale nadal będą musiały sporządzać informacje, które będą przekazywane na żądanie Komisji Europejskiej i nowego organu regulacyjnego – koordynatora usług cyfrowych.
Pozostałe obowiązki ciążące na przedsiębiorstwach podlegających ustawie o usługach cyfrowych zaczną obowiązywać 17 lutego 2024 r. Godny uwagi wyjątek dotyczy jednak pośredników wskazanych przez Komisję UE jako „bardzo duże platformy internetowe” lub „bardzo duże wyszukiwarki internetowe”.
Platformę lub wyszukiwarkę można uznać za „bardzo dużą”, jeśli ma 45 milionów aktywnych (miesięcznych) odbiorców usług w Unii Europejskiej oraz jeśli Komisja UE podejmie decyzję określającą ją jako taką. Oczekuje się, że Komisja UE podejmie pierwszą z takich decyzji jeszcze przed końcem tego roku.
Dzięki ustawie o usługach cyfrowych mamy teraz jasne przepisy. Platformy internetowe stanowią podstawę niektórych kluczowych aspektów naszego codziennego życia, demokracji i gospodarki. Logiczne jest, że musimy zadbać o to, by platformy te wywiązywały się ze swoich obowiązków w zakresie ograniczania ilości nielegalnych treści w internecie i łagodzenia innych szkód w sieci, a także ochrony podstawowych praw i bezpieczeństwa użytkowników.
Margrethe Vestager, Executive Vice-President for a Europe Fit for the Digital Age – 16/11/2022
„Bardzo duże platformy internetowe” lub „bardzo duże wyszukiwarki internetowe” będą zobowiązane między innymi do:
- Posiadania komórki ds. zgodności o pewnych uprawnieniach i zasobach;
- Publikowania swoich sprawozdań dotyczących moderowania treści;
- Zapewnieniu Komisji UE dostępu do danych, które są racjonalnie niezbędne do monitorowania i oceny ich zgodności z ustawą o usługach cyfrowych;
- Tolerowania dochodzenia, które mogą obejmować inspekcje ich lokali, dokumentacji biznesowej i algorytmów;
- Uiszczania na rzecz Komisji UE opłaty nadzorczej;
- Ustanowienia publicznego i przeszukiwalnego internetowego repozytorium ich reklam oraz powiązanych informacji; monitorowania, zgłaszania i ograniczania wszelkiego ryzyka systemowego wynikającego z projektu lub funkcjonowania ich usługi i powiązanych z nią systemów, w tym systemów algorytmicznych, lub z korzystania z ich usług;
- Uzyskania rocznych sprawozdań z audytu zewnętrznego dotyczących ich zgodności z ustawą o usługach cyfrowych.
Jako rozporządzenie UE, ustawa o usługach cyfrowych jest bezpośrednio stosowana w państwach członkowskich UE. Chociaż państwa członkowskie UE nadal będą mogły przyjmować dodatkowe przepisy. Ustawa o usługach cyfrowych zastępuje jedynie przepisy dyrektywy o handlu elektronicznym 2000/31/WE dotyczące odpowiedzialności pośredników internetowych. Pozostała część dyrektywy o handlu elektronicznym pozostaje w mocy, podobnie jak inne przepisy unijne regulujące sferę internetową, np. przepisy dotyczące praw autorskich, przepisy dotyczące ochrony konsumentów i bezpieczeństwa produktów, a także rozporządzenie w sprawie platform dla przedsiębiorstw 2019/1150, czyli przepisy regulujące warunki świadczenia usług stosowane przez dostawców internetowych dla ich klientów biznesowych, które wciąż pozostają stosunkowo niejasne dla wielu przedsiębiorstw, których dotyczą. Przepisy dotyczące prywatności również pozostają bez zmian, a mianowicie dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej 2002/58/WE oraz GDPR.
Dodatkowo, dostawcy platform internetowych:
- Muszą zapewnić wysoki poziom prywatności, bezpieczeństwa i ochrony małoletnich; w szczególności nie mogą prezentować małoletnim reklam opartych na profilowaniu w rozumieniu General Data Protection Regulation (GDPR);
- Muszą posiadać wewnętrzny system rozpatrywania skarg;
- Muszą zaprojektować i obsługiwać swój interfejs internetowy w sposób, który nie jest manipulacyjny lub w inny sposób ogranicza zdolność użytkowników do podejmowania swobodnych i świadomych decyzji;
- Muszą zapewnić jasne informacje na temat każdej konkretnej reklamy prezentowanej każdemu indywidualnemu odbiorcy, w tym znaczące informacje bezpośrednio i łatwo dostępne z reklamy na temat głównych parametrów stosowanych do określenia odbiorcy, któremu prezentowana jest reklama oraz, w stosownych przypadkach, na temat sposobu zmiany tych parametrów;
- Muszą podać w swoich warunkach informacje o wszelkich stosowanych systemach rekomendacyjnych.
- Muszą dbać o przyszłość Konstytucji internetu
Źródła:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:L:2022:277:TOC
Fot. nagłówka: AdobeStock
O autorze
Studentka administracji na Uniwersytecie Warszawskim. Stara się wydłużyć dobę do 48 godzin. Entuzjastka picia kawy. Interesuje się prawem rynków kapitałowych oraz nowymi technologiami. W wolnym czasie robi zdjęcia oraz organizuje city breaks.