Gustav Klimt z pewnością jest jednym z najsłynniejszych wiedeńskich malarzy, przedstawicielem symbolizmu, który stworzył dzieła takie jak „Pocałunek” oraz portret Adeli Bloch-Bauer, znany jako „Złota dama”. Mimo upływu czasu jego obrazy wciąż zachwycają współczesnych odbiorców tak, jak ówczesną XIX – wieczną społeczność wiedeńską.
Dzieciństwo i studia
Artysta urodził się 14 lipca 1862 roku na przedmieściach Wiednia jako drugie z siedmiorga rodzeństwa. Jego ojciec – Ernst Klimt, pochodzący z chłopskiej rodziny, był złotnikiem-grawerem – przekazał synowi zamiłowanie do szlachetnych materiałów. Po matce, marzącej w młodości o karierze śpiewaczki operowej, przejął Gustav pasję do muzyki. W 1876 roku rozpoczął studia w prestiżowej szkole sztuki stosowanej – „Kunstgewerbeschule”, która znajdowała się na Ringstrasse. Tam zdobył tradycyjną wiedzę, kopiując dzieła mistrzów klasycyzmu i renesansu, skupiając się przy tym na naśladowaniu kunsztu przeszłych epok.
Początki na Ringstarsse
Klimt wraz z kolegą Franzem Matschem oraz bratem Ernestem Klimtem założyli w 1879 roku Spółkę „Künstlercompagnie”. Podczas przebudowy Ringu, który był ośrodkiem wiedeńskiej socjety, mężczyźni pracowali przy witrażach w kościele Wotywnym. Klimt malował także freski zdobiące ważne budowle, inspirując się tym samym swoimi profesorami. Jego dekoracje odwoływały się do mitologii oraz klasycznych ideałów. Szczególnym zleceniem, jakie dostała Spółka Artystyczna była dekoracja nowo wybudowanego Teatru Miejskiego (Burgtheater), gdzie Klimt zajmował się dekoracją sklepienia i klatki schodowej, przedstawiając historię teatru na przestrzeni wieków.
Secesja wiedeńska
W 1897 roku powstało stowarzyszenie artystów nazywane „Związek Figuratywnych Artystów Wiedeńskich”. Młodzi malarze i architekci zerwali z ówczesnym kanonem akademickim, domagając się zmian w sztuce. Najbardziej zależało im na jedności dziedzin sztuki oraz emocjach płynących z obcowania z nią.. W 1898 roku oddano do użytku Budynek Wystawowy Secesji, zaprojektowany przez Josepha Marię Olbricha. Stanowił on doskonałe odzwierciedlenie idei ruchu secesyjnego, stając się świątynią Art Nouveau.
Pallas Atena
Jako członek „Secesji”, Gustav Klimt w 1898 roku namalował obraz zatytułowany „Pallas Atena”. To olej na płótnie o wymiarach 75 x 75 cm, przedstawiający boginię Atenę wraz z atrybutami. W prawej ręce trzyma włócznię, ma założoną zbroję z wizerunkiem Meduzy, a na jej lewej ręce stoi personifikacja zwycięstwa – Nike. W tle rozgrywa się mitologiczna walka Heraklesa ze smokiem morskim, symbolizująca emancypację ruchu. Atena jako patronka artystów, którzy dążą do ideału, jest alegorią walki secesji z konserwatyzmem. Obraz „Pallas Atena” został użyty w plakacie na pierwszą wystawę Secesji w 1898 roku.
Złoty okres
W okresie twórczości znanym jako “złoty”, Klimt stworzył swoje najbardziej znane dzieła. Podróż do Rawenny we Włoszech stanowiła inspirację dla artysty, który wykorzystał złote mozaiki, korzystając z wiedzy i zdolności złotniczych przekazanych mu przez ojca. Artysta uzyskiwał efekt mieniącego się złota dzięki rozprowadzeniu na płótnie płatków złota, srebra, platyny oraz miedzi. Najważniejsze dzieła złotego okresu to między innymi „Drzewo życia”, tajemniczy „Pocałunek” oraz wiedeńska Mona Lisa – portret Adeli Bloch-Bauer, nazywany także „Złotą damą”.
Kobiety
W życiu malarza ogromną rolę odgrywały kobiety – były jego inspiracją oraz motywem, pojawiającym się w licznych dziełach. Choć artysta był ojcem czternaściorga dzieci, nigdy się nie ożenił. Mówił „Boję się prawdziwej miłości i czuję przed nią respekt”. Kwestie erotyczne były często poruszane w jego dziełach, a kobiety były przez niego w pewien sposób gloryfikowane. Jedną z najważniejszych postaci w jego życiu była Emilia Flöge, projektantka i bliska przyjaciółka malarza. Łączyła ich silna więź, nawet gdy Gustav Klimt zakochał się w młodej Almie Mahler, Emilia w rozpaczy podjęła się próby samobójczej. Do dzisiaj przetrwało wiele szkiców artysty przedstawiających kobiety z różnych klas społecznych. Klimt rysował zarówno studia biednych kobiet, które odwiedzały jego pracownię, jak i portrety najbogatszych matron wiedeńskiej burżuazji.
Śmierć malarza
Gustav Klimt zmarł 6 lutego 1918 roku w wieku pięćdziesięciu pięciu lat. Jego ostatnie słowa brzmiały „Posłać po Emilię”. Klimt odszedł na skutek powikłań po przebytej hiszpance. Według zapisów Almy zmarł na syfilis. Niewątpliwie artysta był geniuszem, który wyprzedzał swoją epokę. Klimt powiedział „Ten, kto chce się czegoś dowiedzieć o mnie jako artyście – a tylko on jest godny uwagi – powinien uważnie obejrzeć moje obrazy i na tej podstawie próbować się zorientować, kim jestem i czego chcę”.
Fot. nagłówka: Neue Galerie New York, Domena publiczna
O autorze
Licealistka zainteresowana historią sztuki oraz kultury. W wolnym czasie czyta książki oraz gra na pianinie.