Przejdź do treści

„Long live Europe” – orędzie o stanie UE 2022

State of the Union (SOTEU), czyli orędzie o stanie Unii Europejskiej to coroczne przemówienie wykorzystywane przez przewodniczącego Komisji Europejskiej do przedstawienia głównych priorytetów politycznych, celów i inicjatyw w kolejnym roku legislacyjnym. Odbywa się ono w połowie września, po powrocie posłów z letniej przerwy.

W obszernym wystąpieniu, które trwa od 40 minut do godziny, szef Komisji zastanawia się również nad największymi osiągnięciami oraz – w ramach ostrożnych granic instytucjonalnej samokrytyki – nad błędami popełnionymi w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Tekst zwykle nie pozostaje bez filozofii politycznej – prezydenci otwarcie zastanawiają się nad racją bytu i niepisaną przyszłością Unii Europejskiej, jednocześnie zachęcając słuchaczy do wspólnej pracy na rzecz naszego wspólnego dobrobytu.

HISTORIA

Perspektywy gospodarcze w Unii Europejskiej są dziś lepsze niż rok temu, nie tylko dzięki naszym zdecydowanym działaniom. Ożywienie gospodarcze nabiera tempa, choć w Unii jest nierównomierne. Wzrost gospodarczy w tym roku będzie wyższy, niż początkowo przewidywano. Stopa bezrobocia, choć nadal zdecydowanie zbyt wysoka, przestała rosnąć. Oczywiście nadal istnieją niepewności i zagrożenia, nie tylko poza Unią Europejską.

José Manuel Barroso

Pierwsze orędzie o stanie Unii Europejskiej przewodniczący José Manuel Barroso wygłosił 7 września 2010 r. Poruszył tam głównie kwestie sytuacji gospodarczej i bezrobocia. 28 września 2011 r., Barroso wezwał do wprowadzenia obligacji strefy euro i podatku od transakcji finansowych w celu powstrzymania kryzysu w strefie euro oraz sprzeciwił się francusko-niemieckiej propozycji utworzenia międzyrządowego rządu gospodarczego strefy euro, stwierdzając, że rola ta należy do Komisji. W trzecim wystąpieniu, 12 września 2012 roku, wezwał on do „zdecydowanego porozumienia w celu ukończenia UGW”, przez co rozumiał powstanie nowego traktatu europejskiego.

Nasza Unia Europejska nie jest w dobrym stanie. W tej Unii jest za mało Europy. I za mało jest Unii w tej Unii. Musimy to zmienić.

Jean-Claude Juncker

9 września 2015 roku miało miejsce pierwsze wystąpienie Jean-Claude’a Junckera. Było ono zatytułowane „Czas na szczerość, jedność i solidarność” i otwierało się „imperatywem działania jako Unia” w celu rozwiązania kryzysu uchodźczego. Mówił także o przyszłości strefy euro oraz polityki zagranicznej UE. Rok później wybrzmiała potrzeba inwestowania w młodych Europejczyków oraz podnoszenia innowacyjności. Orędzie wygłoszone w 2017 r. miało optymistyczny wydźwięk. W swoim ostatnim orędziu wygłoszonym w 2018 r. Jean-Claude Juncker podkreślał, że Unia musi wzmacniać swoją pozycję na arenie międzynarodowej.

Nie można jej (umowy) jednostronnie zmienić, zlekceważyć czy zdyscyplinować. Jest to kwestia prawa oraz zaufania i dobrej wiary.

Ursula von der Leyen

16 września 2020 roku przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, wygłosiła orędzie o stanie Unii, w którym zaznaczyła, że nadszedł czas intensywnej pracy nad odbudową gospodarki europejskiej. Najbliższy czas należ uczynić cyfrową dekadą Europy, dlatego też KE przeznaczyła 20% środków w ramach instrumentu NextGenerationEU  na inwestycje w technologie cyfrowe. W sprawie Brexitu Ursula von der Leyen powtórzyła, że umowa o wycofaniu się z rynku jest uzgodnioną i ratyfikowaną umową rozwodową. KE zapowiedziała działania na rzecz rozwoju rodzimej technologii w Europie, która ma się przyczynić do zapewnienia suwerenności technologicznej UE. 8 mld euro zostało przeznaczonych na budowę superkomputerów – „made in Europe”. Rozpoczęły się także prace nad europejskim mikroprocesorem następnej generacji.

SOTEU 2022

THE COURAGE TO STAND WITH OUR HEROES

Dziś – odwaga ma imię, a tym imieniem jest Ukraina. Odwaga ma twarz, twarz ukraińskich mężczyzn i kobiet, którzy przeciwstawiają się rosyjskiej agresji.

W 2021 roku Rosja rozpoczęła wysyłanie wojsk w pobliżu granicy ze wschodnią Ukrainą, wywołując ogromne zaniepokojenie na Ukrainie, w Europie i na całym świecie. 21 lutego 2022 roku, Władimir Putin podjął decyzję o uznaniu niekontrolowanych przez rząd obszarów obwodów donieckiego i ługańskiego na Ukrainie za niezależne podmioty i wysłaniu na te obszary wojsk rosyjskich. UE od początku konfliktu zdecydowanie potępia agresję wojskową Rosji przeciwko Ukrainie. Potępia również udział Białorusi w rosyjskiej agresji wojskowej. Od lutego 2022 roku Rada Europejska i Rada Unii Europejskiej spotykają się regularnie, aby omówić sytuację na Ukrainie z różnych perspektyw.

Do tej pory Team Europe przekazał ponad 19 mld euro pomocy finansowej, nie licząc wsparcia wojskowego. Ursula von der Leyen podkreśliła, że odbudowa Ukrainy będzie wymagała ogromnych środków. Rosyjskie ataki uszkodziły lub zniszczyły ponad 70 szkół, a to tylko jeden z wielu przykładów spustoszenia. Jednakże, pół miliona ukraińskich dzieci rozpoczęło rok szkolny w Unii Europejskiej.

Dlatego dziś ogłaszam, że będziemy współpracować z Pierwszą Damą, aby wesprzeć odbudowę zniszczonych ukraińskich szkół. I właśnie dlatego przekażemy 100 milionów euro. Bo przyszłość Ukrainy zaczyna się w jej szkołach.

Fot. RFI

Przywódcy UE wielokrotnie domagali się od Rosji natychmiastowego zaprzestania działań wojskowych, bezwarunkowego wycofania wszystkich sił i sprzętu wojskowego z Ukrainy oraz pełnego poszanowania integralności terytorialnej, suwerenności i niepodległości Ukrainy. W dyskusjach politycznych podkreślali prawo Ukrainy do wyboru własnego losu. W odpowiedzi na agresję wojskową UE znacznie rozszerzyła sankcje wobec Rosji, dodając do listy sankcji znaczną liczbę osób i podmiotów oraz przyjmując bezprecedensowe środki. W marcu z powodzeniem UE podłączyła Ukrainę do  sieci energetycznej (początkowo było to planowane na 2024 rok, ale ostatecznie udało się przeprowadzić tę akcję w ciągu dwóch tygodni) – eksportują oni do nas energię elektryczną.

Trzeba było słuchać głosów wewnątrz naszej Unii – w Polsce, w krajach bałtyckich, w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Oni od lat mówili nam, że Putin się nie zatrzyma.

STAYING THE COURSE AND PREPARING FOR THE FUTURE

Dzięki REPowerEU podwoiliśmy nasz cel: chcemy produkować w UE dziesięć milionów ton odnawialnego wodoru rocznie do 2030 roku. Aby to osiągnąć, musimy stworzyć podmiot ułatwiający funkcjonowanie rynku wodoru, który wypełni lukę inwestycyjną i dopasuje przyszłą podaż do popytu. Dlatego też mogę dziś ogłosić, że stworzymy nowy europejski bank wodoru.

Nowe realia geopolityczne i rynku energii wymagają od Unii drastycznego przyspieszenia transformacji w kierunku czystej energii oraz zwiększenia niezależności energetycznej Europy od niepewnych dostawców. REPowerEU to plan Komisji Europejskiej mający na celu uniezależnienie Europy od rosyjskich paliw kopalnych na długo przed 2030 rokiem, w świetle inwazji Rosji na Ukrainę. Plan REPowerEU określa szereg działań mających na celu szybkie zmniejszenie zależności od rosyjskich paliw kopalnych i przyspieszenie zielonej transformacji, przy jednoczesnym zwiększeniu odporności systemu energetycznego całej UE.

Fot. Komisja Europejska

W zeszłym roku rosyjski gaz stanowił 40% naszego importu gazu. Dziś jest to spadek do 9% gazu rurociągowego. Jednak Rosja nadal aktywnie manipuluje naszym rynkiem energetycznym. Wolą spalać gaz niż go dostarczać. Ten rynek już nie funkcjonuje. […] Tak więc wspólnie z państwami członkowskimi opracujemy zestaw środków, które uwzględnią specyficzny charakter naszych relacji z dostawcami – od niewiarygodnych dostawców, takich jak Rosja, po wiarygodnych przyjaciół, takich jak Norwegia.

Niezbędna, zielona transformacja już się rozpoczęła – ma ona miejsce na Morzu Północnym i Morzu Bałtyckim, gdzie  państwa członkowskie zainwestowały znaczne środki w morską energię wiatrową. Dzieje się to również na Sycylii, gdzie już niedługo największa w Europie fabryka paneli słonecznych zacznie produkcję. W północnych Niemczech również można zaobserwować ekologiczną zmianę – pociągi regionalne jeżdżą już na wodorze. Dzięki REPowerEU Unia podwoiła swój cel i chce produkować dziesięć milionów ton odnawialnego wodoru rocznie do 2030 roku. Aby to osiągnąć, ma stworzyć podmiot ułatwiający funkcjonowanie rynku wodoru, który wypełni lukę inwestycyjną i dopasuje przyszłą podaż do popytu. Podczas przemówienia Ursula Von der Leyen ogłosiła stworzenie Europejskiego Banku Wodoru – ma on pomóc zabezpieczyć zakup wodoru, w szczególności poprzez wykorzystanie środków z Funduszu Innowacji.

Fot. smeunited.eu

Rozpoczynając transformację naszej gospodarki, musimy polegać na trwałych wartościach naszej społecznej gospodarki rynkowej. To prosta idea, że największa siła Europy tkwi w każdym z nas. Nasza społeczna gospodarka rynkowa zachęca wszystkich do doskonalenia się, ale dba również o naszą słabość jako istot ludzkich. Nagradza za wyniki i gwarantuje ochronę. Otwiera możliwości, ale też wyznacza granice.

Siła europejskiej społecznej gospodarki rynkowej będzie napędzać zieloną i cyfrową transformację. Państwa członkowskie potrzebują więc sprzyjającego otoczenia biznesowego, siły roboczej o odpowiednich umiejętnościach i dostępu do surowców. Z tego powodu UE przedstawi pakiet ulg dla MŚP. Będzie on obejmował wniosek dotyczący jednolitego zestawu przepisów podatkowych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w Europie – BEFIT. Wprowadzenie ulg ma ułatwić  prowadzenie działalności gospodarczej w Unii. Dokonany ma zostać również przegląd dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach.

Brak pracowników to kolejne wyzwanie dla europejskich firm. Liczba bezrobotnych jest niższa niż kiedykolwiek wcześniej. Ale jednocześnie liczba wakatów jest na rekordowym poziomie.

W przemówieniu podkreślono znaczenie edukacji w dzisiejszym świecie oraz zapowiedziano więcej inwestycji w edukację i szkolenia. W tym celu UE chce ściśle współpracować z przedsiębiorstwami. Ursula von der Leyen zapowiedziała, że rok 2023 będzie Europejskim Rokiem Edukacji, a przede wszystkim szkoleń – ponieważ Europa musi stać się bardziej atrakcyjna dla tych, którzy mogą coś zrobić i chcą wnieść swój wkład.

Niezależnie od tego, czy mówimy o zindywidualizowanych chipach dla wirtualnej rzeczywistości, czy o ogniwach magazynowych dla paneli słonecznych, dostęp do surowców ma kluczowe znaczenie dla powodzenia naszej transformacji w kierunku zrównoważonej i cyfrowej gospodarki. Lit i metale ziem rzadkich będą wkrótce ważniejsze niż ropa i gaz. Nasze zapotrzebowanie na REE wzrośnie pięciokrotnie do 2030 roku.

Dzisiaj, Chiny kontrolują światowy przemysł przetwórczy. Prawie 90% metali ziem rzadkich i 60% litu jest przetwarzane w Chinach. UE chce określić strategiczne projekty w całym łańcuchu dostaw – od wydobycia po rafinację i przetwarzania po recykling. Zapowiedziano tworzenie rezerw strategicznych tam, gdzie podaż jest zagrożona. 14.09.2022 roku ogłoszono Europejską Ustawę o surowcach krytycznych.

STANDING UP FOR OUR DEMOCRACY

David Sassoli uważał, że Europa powinna zawsze szukać nowych horyzontów. I poprzez przeciwności tych czasów zaczęliśmy widzieć, jaki może być nasz nowy horyzont. Odważniejsza Unia. Bliższa swoim obywatelom w chwilach potrzeby. Odważniejsza w reagowaniu na historyczne wyzwania i codzienne troski Europejczyków. A także by stać u ich boku, gdy zmagają się z wielkimi życiowymi próbami. Dlatego właśnie Konferencja w sprawie przyszłości Europy była tak ważna. Była to zajawka innego rodzaju zaangażowania obywateli, znacznie wykraczającego poza dzień wyborów. A po tym, jak Europa wysłuchała głosu swoich obywateli, musimy teraz działać. Panele obywatelskie, które były głównym elementem konferencji, staną się teraz regularnym elementem naszego życia demokratycznego.

Fot. Komisja Europejska

Ursula von der Leyen podkreśliła wsparcie UE dla mieszkańców mieszkańcy Bałkanów Zachodnich, Ukrainy, Mołdawii i Gruzji: „Jesteście częścią naszej rodziny, wasza przyszłość jest w naszej Unii, a nasza Unia nie jest kompletna bez was!”. W wystąpieniu zauważono również potrzebę dotarcia do krajów Europy – poza procesem akcesyjnym. Przewodnicząca Komisji Europejskiej poparła wezwanie do utworzenia Europejskiej Wspólnoty Politycznej.

Kraje bliskie i dalekie są zainteresowane współpracą z nami w zakresie wielkich wyzwań tego stulecia, takich jak zmiana klimatu i cyfryzacja. To jest główna idea Global Gateway, planu inwestycyjnego, który ogłosiłam tutaj rok temu.

Podczas SOTEU 2022 wspomniano o budowaniu dwóch fabryk w Rwandzie i Senegalu, które będą produkować szczepionki mRNA. Będą one tworzone w Afryce, dla jej mieszkańców, przy użyciu światowej klasy technologii. To podejście jest powielane w Ameryce Łacińskiej, w ramach większej strategii zaangażowania. Aby to osiągnąć, UE będzie współpracować z USA i innymi partnerami z grupy G7.

2022 SOTEU W LICZBACH

5,750 słów w wypowiedzi z 2022 roku

57 minut przemówienia w 2022 roku

16 zdań, w których padło słowo „wojna”

4 minuty wypowiedziane w języku niemieckim

4 minuty wypowiedziane w języku francuskim

POLITICO

Fot. nagłówka: Jean-Francois Badias/AP

Źródło:

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/ov/speech_22_5493

O autorze

Studentka administracji na Uniwersytecie Warszawskim. Stara się wydłużyć dobę do 48 godzin. Entuzjastka picia kawy. Interesuje się prawem rynków kapitałowych oraz nowymi technologiami. W wolnym czasie robi zdjęcia oraz organizuje city breaks.