To był zwykły czwartek. Wielu Brytyjczyków jak co dzień poszło do pracy, dzieci do szkoły, a studenci na uczelnie. Niektórzy żyli jeszcze Jej jubileuszem, który odbył się zaledwie 3 miesiące wcześniej. Około południa krew w żyłach zamroził komunikat o tym, że Jej stan zdrowia gwałtownie się pogorszył. Parlament przerwał posiedzenie i przekazał Jej wyrazy swojego wsparcia. Jeszcze większy dreszcz przeszył ciała Brytyjczyków, gdy zauważono, że Pałac Buckingham zaczął pilnie ściągać Jej synów i wnuków do rezydencji, w której przebywała. Około 19.30 stacja BBC przerwała program, aby nadać smutny komunikat, a na bramie Pałacu Buckingham zawisła tabliczka: Królowa Elżbieta II zmarła w wieku 96 lat w otoczeniu rodziny. Zakończyła się druga w historii Zjednoczonego Królestwa epoka elżbietańska.
Fot. Royal Family
Młodość
Urodziła się poprzez cesarskie cięcie 21 kwietnia 1926 w Londynie. Była córką księcia Alberta z Yorku, drugiego syna urzędującego króla Jerzego V i księżnej Yorku Elżbiety Bowes-Lyon. W momencie narodzin Elżbieta zajmowała trzecie miejsce w linii sukcesji, po księciu Walii Edwardzie i swoim ojcu.
Elżbieta Aleksandra Maria – pierwsze imię otrzymała po matce, drugie po prababce (królowej Aleksandrze), a trzecie po babce (królowej Marii). W młodości była nazywana przez najbliższych „Lilibet”, ponieważ nie potrafiła poprawnie wymówić swojego imienia w języku angielskim – „Elizabeth”. Od najmłodszych lat była przygotowywana do objęcia funkcji królowej. Miała dobre relacje ze swoim dziadkiem i ówczesnym królem, Jerzym V. W 1930 urodziła się jej siostra, Małgorzata Windsor. Dzieciństwo spędziły na Piccadilly Road 145, gdzie zamieszkiwali ich rodzice.
Fot. Royal Family
Elżbieta jako następca tronu
W 1936, kiedy Elżbieta miała 10 lat, zmarł jej dziadek, król Jerzy V. Tron objął wówczas jej stryj, książę Walii, Edward VIII, który jednak 11 grudnia 1936 abdykował, nie mogąc poślubić dwukrotnie rozwiedzionej Amerykanki Wallis Simpson. Następnym królem został ojciec Elżbiety, Jerzy VI, a ona sama zajęła pierwsze miejsce w linii sukcesji. Od czasu koronacji ojca mieszkała w Buckingham Palace.
Po wybuchu II wojny światowej wraz z siostrą Małgorzatą została umieszczona w zamku w Windsorze w Berkshire. W lutym 1947 złożyła swoją pierwszą oficjalną wizytę zagraniczną, której celem był Związek Południowej Afryki. Wyprawa trwała 10 tygodni. W audycji radiowej nadawanej z okazji jej 21. urodzin powiedziała: „Oświadczam wobec was wszystkich, iż poświęcę całe moje życie, jakiekolwiek będzie, długie czy krótkie, służbie wam i wielkiej imperialnej Wspólnocie, której członkami jesteśmy my wszyscy.”
Małżeństwo i dzieci
Elżbieta II poznała Filipa, syna księcia Andrzeja Greckiego i Alicji Battenberg, w 1934 roku, podczas ślubu księżniczki Mariny i księcia Kentu Grzegorza. W ciągu następnej dekady spotkali się kilkakrotnie, m.in. w 1939, gdy Filip oprowadził Elżbietę po Britannia Royal Naval College. W 1946 Filip, mimo sprzeciwu brytyjskiej arystokracji, otrzymał zgodę króla Jerzego VI na poślubienie jego córki, a w sierpniu 1946 oświadczył się następczyni tronu na wzgórzu w zamku Balmoral. Oficjalne ogłoszenie zaręczyn Elżbiety i Filipa nastąpiło 9 lipca 1947, a ich ślub odbył się 20 listopada 1947 w Opactwie Westminsterskim.
W latach 1949–1951 Elżbieta mieszkała w Villa Guardamangia na Malcie, dokąd po ślubie Filip wyjechał, by kontynuować służbę wojskową. Małżonkowie mieli czworo potomków, są nimi: Karol (ur. 14 listopada 1948), Anna (ur. 15 sierpnia 1950), Andrzej (ur. 19 lutego 1960), Edward (ur. 10 marca 1964). Jej mąż Książę Filip zmarł 9 kwietnia 2021 w zamku w Windsorze w wieku 99 lat.
Fot. Royal Family
Królewska przygoda…
Elżbieta, następczyni tronu, w styczniu 1952 razem z mężem udała się w podróż po krajach Wspólnoty Narodów. 6 lutego 1952, podczas pobytu w hotelu Treetops w Thice w Kenii, od księcia Filipa dowiedziała się o śmierci ojca, który zmarł na atak serca. Natychmiast wróciła z mężem do Wielkiej Brytanii.
Tuż po śmierci ojca w rozmowie z Martinem Charterisem, asystentem swojego prywatnego sekretarza, poinformowała o wyborze królewskiego imienia – Elżbieta. Dzień po odejściu króla została ogłoszona królową Wielkiej Brytanii. Koronacja nowej monarchini odbyła się 2 czerwca 1953 w Opactwie Westminsterskim. Obserwowało ją 8251 osób.
Elżbieta II panowała nad Zjednoczonym Królestwem przez 70 lat i 3 miesiące. Przeżyła 13 Premierów i 7 Papieży Kościoła Rzymskokatolickiego. Wykreowała w historii Wielkiej Brytanii drugą epokę elżbietańską. Przeżyła wiele kryzysów. II wojnę światową, zimną wojnę, kryzysy finansowe, pandemię COVID-19. Zmierzyła się ze skandalami w rodzinie królewskiej, w tym ze śmiercią księżnej Diany. W trudnych sytuacjach była nadzieją na stabilizację, na dobrą przyszłość.
Fot. Royal Family
Koniec…
Królowa zmarła 8 września 2022 w niespodziewanym przez nikogo momencie. Już rano niepokój wzbudził komunikat o nagłym pogorszeniu się stanu zdrowia królowej. Natomiast kiedy po południu Pałac Buckingham zaczął ściągać w trybie pilnym dzieci i wnuki królowej do Zamku Balmoral, gdzie akurat była, krew w żyłach Brytyjczyków zmroziła się. To był początek końca…
O godz. 16.30 czasu brytyjskiego o śmierci Królowej Elżbiety została poinformowana premier Zjednoczonego Królestwa Liz Truss.
Fot. Royal Family
Rozpoczęło to operację LONDON BRIDGE i SPRING TIDE…
LONDON BRIDGE
D-Day
Informacja o śmierci monarchini została przekazana premier Wielkiej Brytanii przez prywatnego sekretarza królowej, który poinformował o tym również Sekretarza Gabinetu i Tajnej Rady.
Globalne Centrum Reagowania Ministerstwa Spraw Zagranicznych (FCDO) wysłało informację do rządów 15 państw poza Wielką Brytanią, w których Elżbieta II była głową państwa, oraz do pozostałych 38 krajów Wspólnoty Narodów.
Dzień śmierci królowej jest ogłoszony jako D-Day. Każdy kolejny dzień, aż do dnia pogrzebu, będzie miał nazwę D-Day+1, D-Day+2 itd.
Ministrowie zostali powiadomieni pocztą elektroniczną o śmierci królowej. Po otrzymaniu tego e-maila flagi w Whitehall zostały opuszczone do połowy masztu (w ciągu 10 minut od momentu ogłoszenia).
Stowarzyszenie Prasowe rozesłało informację na całym świecie, jednocześnie lokaj przeszedł przez dziedziniec Pałacu Buckingham i przypiął do pałacowej bramy „Oficjalne Zawiadomienie” o śmierci królowej wydane przez Dom Królewski.
Strona internetowa rodziny królewskiej zmieniła się na czarną stronę z oświadczeniem potwierdzającym śmierć królowej.
Strona internetowa rządu Wielkiej Brytanii wyświetliła czarny baner u góry.
Oświadczenie wygłosiła premier Liz Truss.
Premier odbędzie audiencję z nowym królem (rozpocznie się plan SPRING TIDE).
Następca tronu przyjął imię Karol III.
Karol III wygłosi orędzie do narodu.
D-Day+1
Rada Akcesyjna zbierze się o godzinie 10.00 rano, aby ogłosić króla Karola nowym suwerenem.
Proklamacja zostanie odczytana w Pałacu św. Jakuba i Royal Exchange.
Parlament spotka się, aby uzgodnić przesłanie kondolencyjne i aby deputowani złożyli hołd w Izbie Gmin. Wszystkie prace parlamentarne zostaną zawieszone na 10 dni.
Premier i gabinet spotkają się z nowym królem o 15.30.
D-Day+2
Ciało królowej zostanie przewiezione do Londynu pociągiem królewskim (operacja UNICORN).
D-Day+3
Król Karol III otrzyma pismo kondolencyjne z Westminster Hall.
Następnie wyruszy w żałobną podróż po Wielkiej Brytanii, zaczynając od Szkocji. Otrzyma pismo kondolencyjne w parlamencie szkockim i weźmie udział w nabożeństwie w katedrze St.Giles w Edynburgu.
D-Day+4
Król Karol przybędzie do Irlandii Północnej, gdzie dostanie kolejne pismo kondolencyjne w zamku Hillsborough i będzie uczestniczyć w nabożeństwie w katedrze św. Anny w Belfaście.
Odbędzie się próba operacji LION: procesja z trumną królowej z Pałacu Buckingham do Pałacu Westminsterskiego.
D-Day+5
Operacja LION: Trumna Królowej zostanie przeniesiona z Pałacu Buckingham do Pałacu Westminsterskiego ceremonialną trasą przez Londyn. W Westminster Hall odbędzie się nabożeństwo żałobne.
D-Day+6
Operacja FEATHER: Ciało królowej spędzi kolejne trzy dni w Pałacu Westminsterskim. Trumna będzie spoczywała na katafalku otwarta dla publiczności przez 23 godziny na dobę.
Odbędzie się próba oficjalnego konduktu pogrzebowego.
D-Day+7
Król Karol III pojedzie do Walii, aby otrzymać pismo kondolencyjne od parlamentu walijskiego i wziąć udział w nabożeństwie w katedrze Liandaff w Cardiff.
D-Day+8 i 9
Ostatni dzień składania wyrazów szacunku zmarłej królowej. Księgi kondolencyjne zostaną otwarte online.
D-Day+10
Dzień Żałoby Narodowej.
Pogrzeb państwowy odbędzie się w Opactwie Westminsterskim.
W całym kraju w południe zapadnie 2-minutowa cisza.
Odbędą się dwie procesje w Londynie i Windsor.
Królowa zostanie pochowana na zamku Windsor, w Kaplicy Pamięci Króla Jerzego VI (obok jej ojca).
Portret królowej będzie wisiał z czarną wstążką we wszystkich ratuszach przez miesiąc (okres żałoby), zanim zostanie przeniesiony w „odpowiednie miejsce” i zamieniony na portret nowego króla.
Wszystkie kwiaty złożone wokół pałaców królewskich i publicznych ratuszów zostaną usunięte po pogrzebie państwowym.
Pogrzeb Jej Wysokości Królowej…
O godzinie 6:30 czasu brytyjskiego zakończyło się wystawienie na widok publiczny trumny z ciałem monarchini. Następnie w uroczystym kondukcie, na lawecie armatniej przeniesiono ją z Westminster Hall do Opactwa Westminsterskiego.
Ceremonia pogrzebowa rozpoczęła się 19 września 2022 o godzinie 11:00 czasu brytyjskiego. Nabożeństwo żałobne odprawił dziekan opactwa David Hoyle, zaś kazanie wygłosił zwierzchnik Kościoła Anglii, arcybiskup Canterbury Justin Welby. Po godzinie 13:00 trumnę z ciałem królowej ponownie przeniesiono. Kondukt podążał wzdłuż Pałacu Westminsterskiego, rządową aleją Whitehall, następnie wszedł na plac Horse Guards Parade i w aleję The Mall. Minął Pałac Buckingham i skierował się w stronę Wellington Arch.
Następnie trumnę umieszczono w karawanie, który w kondukcie pogrzebowym dotarł do zamku Windsor. Tam dołączyli do niego członkowie rodziny królewskiej i razem odprowadzili trumnę do kaplicy świętego Jerzego, gdzie odbyła się druga część ceremonii. O godzinie 17:00 odprawiono nabożeństwo żałobne, w którym uczestniczyło około 800 osób.
Potem trumnę z ciałem monarchini opuszczono do królewskiej krypty w podziemiach świątyni. Wieczorem, jedynie w obecności członków rodziny, trumna z ciałem Elżbiety II została złożona w grobie w kaplicy św. Jerzego, gdzie pochowani są jej rodzice oraz młodsza siostra. W tym samym czasie przeniesiono tam też trumnę z ciałem męża królowej, księcia Filipa, zmarłego w 2021 roku.
Rodzina Królewska pożegnała Ją ostatecznie wpisem w mediach społecznościowych. Wykorzystano cytat z „Hamleta” Williama Shakespeare’a: (są to słowa, którymi w ostatnim akcie „Hamleta” Horacy żegna umierającego bohatera tytułowego)
Fot. Royal Family
„+Niechaj ci do snu nucą chóry niebian.
+ Z wdzięczną pamięcią – Jej Królewskiej Mości Królowej.
1926-2022″
Fot. nagłówka: Royal Family
O autorze
Piotr Maciejewski - absolwent szkoły średniej, poznaniak i katolik. Zaangażowany w szereg projektów szkolnych oraz poza szkolnych. Chce podarować innym cząstkę siebie jako dziennikarz. Godzinami może rozmawiać o Niemczech, języku niemieckim, Parlamencie Europejskim czy Giełdzie Papierów Wartościowych. Zakochany w dwóch miastach: Poznaniu i Frankfurcie nad Menem. Wieczory spędza z ciekawą książką czy dobrym filmem. Odpoczywa przy poezji Mickiewicza oraz dobrej dyskusji. W redakcji zajmuje się przede wszystkim polityką niemiecką i amerykańską oraz kulturą. Ukończył ESMH Summer School 2023 "Storytelling in Science" w Parlamencie Europejskim w Strasbourgu.