Dnia 8 grudnia 2021 roku, izba niższa niemieckiego parlamentu – Bundestag, 395 głosami wybrał na 9. Kanclerza Republiki Federalnej Niemiec (Bundeskanzler des Bundesrepublik Deutschland) Olafa Scholza – przewodniczącego SPD. Wraz z kanclerzem został dziś powołany nowy niemiecki rząd federalny.
Fot. Bundesregierung/Kugler
Proces wyboru Kanclerza Federalnego – jak to się dzieje?
Kanclerzem federalnym może zostać każdy, kto ukończył 18 lat i posiada obywatelstwo niemieckie. Jednak mandat w Bundestagu nie jest konieczny. Po rozmowach z grupami parlamentarnymi prezydent federalny proponuje kandydata na urząd kanclerza federalnego (w Ustawie Zasadniczej mowa jest tylko o formie męskiej, oczywiście oznacza to zawsze również Panią Kanclerz).
Wybór Kanclerza Federalnego odbywa się zgodnie z art. 63 Ustawy Zasadniczej (GG). Następnie Kanclerz Federalny jest wybierany przez Bundestag bez debaty na wniosek Prezydenta Federalnego.
Aby wybory zakończyły się sukcesem, kandydat na kanclerza potrzebuje bezwzględnej większości głosów w pierwszej fazie wyborów. Oznacza to, że musi zjednoczyć głosy większości członków Bundestagu. Mówi się też o „większości kanclerza”.
Jeżeli w pierwszej turze nie ma większości bezwzględnej, następuje druga faza wyborów. Bundestag ma teraz 14 dni na wybór kolejnego kandydata na kanclerza. Liczba głosów nie jest ograniczona. Tutaj również konieczna jest większość bezwzględna (art. 63,3 GG).
Jeśli ta druga faza również się nie powiedzie, Parlament musi natychmiast ponownie głosować w trzeciej fazie. Ten, kto otrzyma najwięcej głosów, zostaje wybrany (względna większość).
Jeżeli Kanclerz Federalny zostanie wybrany bezwzględną większością głosów, Prezydent Federalny musi go mianować w ciągu siedmiu dni od wyboru. Jeżeli osoba wybrana ma tylko względną większość (tj. większość głosów), Prezydent Federalny musi go powołać w ciągu siedmiu dni lub rozwiązać Bundestag (art. 63,4 GG).
Kadencja Kanclerza Federalnego rozpoczyna się wraz z przekazaniem przez Prezydenta Federalnego aktu powołania po dokonaniu wyboru Kanclerza. Zwykle kończy się na posiedzeniu nowego Bundestagu (art. 69 Ustawy Zasadniczej). Kanclerz Federalny ma obowiązek kontynuować swoją działalność na wniosek Prezydenta Federalnego do czasu wyznaczenia jego następcy, zgodnie z art. 69 Ustawy Zasadniczej.
Parlament może jednak wyrazić nieufność do szefa rządu i go odrzucić. Posłowie muszą jednak jednocześnie wybrać następcę. (art. 67 GG). W historii Republiki Federalnej Niemiec był do tej pory tylko jeden kandydat, Helmut Kohl, który objął urząd w wyniku tak zwanego konstruktywnego wotum nieufności. W 1982 roku został wybrany na następcę Helmuta Schmidta.
Budowa Koalicji
Proces prowadzący do przejęcia władzy przez zwycięską we wrześniowych wyborach partię SPD dobiegł końca. 7 grudnia podpisano po długich negocjacjach umowę koalicyjną pomiędzy SPD, FDP oraz Zielonymi i utworzono tzw. Ampelkoalition, czyli koalicję sygnalizacji świetlnej – nazwa ta pochodzi od kolorów poszczególnych partii koalicyjnych.
Wybór i powołanie Kanclerza oraz rządu
8 grudnia Bundestag wybrał Olafa Scholza na Kanclerza, a ten urząd przyjął. Na ręce przewodniczącej niemieckiego Bundestagu złożył on przysięgę. Następnie udał się on do Pałacu Prezydenckiego, aby z rąk Prezydent Steinmaiera odebrać akt nominacji na Kanclerza Republiki Federalnej Niemiec. Wraz z nim nominacje przyjęli także poszczególni członkowie nowego rządu federalnego.
Przejęcie urzędu
Na zakończenie Olaf Scholz udał się do Kancelarii Kanclerskiej, aby uroczyście przejąć od Angeli Merkel urząd Kanclerza. Ustępująca Kanclerz, Dr. Angela Merkel przekazała uroczyście Scholzowi Kancelarię Kanclerza: „Weź na własność ten dom i pracuj z nim dla dobra naszego kraju” – powiedziała Merkel. Życzyła również licznych sukcesów: „Wiem, że jesteś bardzo zmotywowany do pracy i dlatego bierzesz w posiadanie ten dom i pracujesz w nim dla dobra naszego kraju, takie jest moje życzenie i wszystkiego dobrego”.
Fot. AFP
Nowy Kanclerz na początek podziękował Merkel za pełnienie urzędu kanclerza przez ostatnie 16 lat: „Chciałbym bardzo podziękować za pracę w ciągu ostatnich 16 lat. To był wspaniały czas, kiedy byłaś kanclerzem tego kraju ”. Podziękował jej także za współpracę: „Zawsze była między nami bardzo ufna współpraca. Myślę, że to dobrze, bo pokazuje, że jesteśmy silną, skuteczną demokracją” – podsumował Przewodniczący SPD. Na początku pełnienia tego urzędu rzekł: „To coś wyjątkowego być kanclerzem tej republiki, to wielka odpowiedzialność”.
Nowy Niemiecki Rząd Federalny:
O autorze
Piotr Maciejewski - absolwent szkoły średniej, poznaniak i katolik. Zaangażowany w szereg projektów szkolnych oraz poza szkolnych. Chce podarować innym cząstkę siebie jako dziennikarz. Godzinami może rozmawiać o Niemczech, języku niemieckim, Parlamencie Europejskim czy Giełdzie Papierów Wartościowych. Zakochany w dwóch miastach: Poznaniu i Frankfurcie nad Menem. Wieczory spędza z ciekawą książką czy dobrym filmem. Odpoczywa przy poezji Mickiewicza oraz dobrej dyskusji. W redakcji zajmuje się przede wszystkim polityką niemiecką i amerykańską oraz kulturą. Ukończył ESMH Summer School 2023 "Storytelling in Science" w Parlamencie Europejskim w Strasbourgu.