Życie na Ziemi pojawiło się około 3,75-4,28 miliarda lat temu, czyli nawet 300 milionów po jej powstaniu. Przez ten czas ewoluowaliśmy i staliśmy się istotami inteligentnymi. Więc dlaczego życie inteligentne miałoby istnieć tylko i wyłącznie na Ziemi? Jakie są szanse na to, że pozaziemskie istoty inteligentne istnieją?
Co mamy na myśli, mówiąc o pozaziemskich istotach?
Mówiąc i szukając pozaziemskiego życia, zwykle mamy na myśli życie oparte na węglu, które potrzebuje podobnych warunków do egzystencji, jakich potrzebują ludzie i jakie zapewnia Ziemia. Jednak należy wziąć pod uwagę, że pozaziemskie życie może być oparte na silikonie, a nawet pierwiastku, o którego istnieniu nie wiemy!
Jak stwierdzić, czy dana istota jest inteligentna?
Aby stwierdzić, czy pozaziemskie życie jest inteligentne, należy sprawdzić zdolności kognitywne istoty, czyli umiejętności potrzebne do zdobywania wiedzy, manipulowania informacjami i rozumowania. Mają one więcej wspólnego z mechanizmami uczenia się, zapamiętywania, rozwiązywania problemów i zwracania uwagi, niż z rzeczywistą wiedzą. Umiejętności lub funkcje poznawcze obejmują obszary percepcji, uwagi, pamięci, uczenia się, podejmowania decyzji i umiejętności językowych. Takie umiejętności posiadają także zwierzęta, dlatego jeśli poszukujemy inteligentnego życia, zwykle mamy na myśli pozaziemską cywilizację posiadającą technologię.
Jakie są szanse istnienia pozaziemskiego życia?
Dr. Ravi Kumar Kopparapu, planetolog z Centrum Lotów Kosmicznych Goddard NASA, twierdzi: „Pytaniem nie jest „czy”, ale „kiedy” znajdziemy życie na innych planetach”. Jeśli chodzi o inteligentne istoty pozaziemskie Dr. David M. Kipping, pracownik badawczo-dydaktyczny na Columbia University, dokonał analizy, używając twierdzenia Bayesa. Naukowiec wykazał, że jeśli planety podobne warunkami i czasem istnienia do Ziemi występują powszechnie, to życie nie powinno mieć dużego problemu ze spontanicznym powstaniem. Natomiast szanse, że pozaziemskie życie będące zróżnicowane, złożone i inteligentne jest rzadkie, wynosi zaledwie 40%. Jednak Dr. Kipping upomina, że to tylko statystyka, więc wyliczenia nie są pewnikiem.
Dlaczego jeszcze nie odnaleźliśmy inteligentnych form życia, ani one nie odnalazły nas?
Rozwinięcie inteligentnego życia na Ziemi zajęło około 4 miliardy lat. W naszej galaktyce istnieje 300 milionów planet, które prawdopodobnie są zdatne do zamieszkania przez ludzi. Jest w niej także mnóstwo planet podobnych długością istnienia i tych wiele starszych. Ludzkość od dziesiątek lat wysyła sygnały radiowe i wiele rodzajów instrumentów naukowych w kosmos. Dlaczego nadal nie odnaleźliśmy życia poza Ziemią?
Po pierwsze, szukamy wyłącznie życia opartego na węglu, ponieważ na razie wiemy, że tylko takie istnieje. Jeśli istnieje życie oparte na innym pierwiastku chemicznym, zapewne takie istoty potrzebują innych warunków do życia, a naukowcy w wielu przypadkach po prostu nie biorą takich planet pod uwagę.
Po drugie, podróże międzygwiezdne wymagają mnóstwo pieniędzy, technologii, wiedzy, energii oraz doświadczenia, którego, jak na razie, nam brakuje. Po prostu podróże poza własny system planetarny są trudne, czym bardziej, jeśli chcemy zabrać w taką podróż istoty żywe. Nie tylko my mamy taki problem, należy założyć, że dla pozaziemskich istot podróże międzygwiezdne także są trudne. Do tego nawet najszybsza dotąd odkryta prędkość, prędkość światła, jest dość wolna w porównaniu do wielkości wszechświata. Dla przykładu droga światła od Słońca na Ziemię zajmuje 8 minut, a przebyta odległość wynosi zaledwie 0.00001581 lat świetlnych. Odległość do najbliższej planety zapewne zdatnej do zamieszkania przez ludzi wynosi 16 lat świetlnych!
Po trzecie, ziemska technologia nie jest na tyle rozwinięta, aby ot tak odkryć pozaziemską cywilizację. Jeszcze mamy dużo do odkrycia, a na badania i nowe wynalazki potrzeba czasu i zasobów. Podobne problemy mogą mieć pozaziemskie istoty. Może jesteśmy zbyt daleko, aby zakomunikować nasze istnienie.
Po czwarte, jest szansa na to, że obce cywilizacje nie chcą się z nami kontaktować. Może jesteśmy dla nich zbyt prymitywni, zbyt impulsywni lub uważani za niegotowych na spotkanie pozaziemskiego gatunku.
Jak nam idzie poszukiwanie pozaziemskich, inteligentnych cywilizacji?
Już w latach sześćdziesiątych poprzedniego wieku zaczęto szukać sygnałów komunikacyjnych pochodzących spoza Ziemi. Kilka dekad później doszły do tego poszukiwania impulsów laserowych. Niestety żaden z tych sposobów nie przyniósł rezultatu.
Następnym sposobem jest szukanie śladów pozaziemskiej technologii. Pierwszym krokiem jest wyobrażenie sobie, jak taka technologia może wyglądać. Takie cywilizacje mogą być tysiące lub nawet miliony lat bardziej zaawansowane technologicznie, dlatego należy wziąć pod uwagę nawet wymysły science fiction. Następnie naukowcy zastanawiają się, jaki wpływ miałyby takie urządzenia na to, co widać przez teleskop. Aż w końcu szukają takich efektów w danych astronomicznych.
Shawn Domagal-Goldman, naukowiec NASA specjalizujący się w egzoplanetach, razem ze swoim zespołem, szukając pozaziemskiego życia, szuka wody, ponieważ gdzie woda, tam życie. Jednak takie podejście nie sprawdza się w poszukiwaniu istot o innym składzie chemicznym niż ludzie.
Kiedy znajdziemy pozaziemskie istoty?
Jeśli chodzi o nieposiadające technologii formy życia, naukowcy podejrzewają, że odkryjemy życie lub pozostałości życia na Marsie w ciągu 10-20 lat. Jeśli chodzi o inteligentne życie posiadające fale radiowe, oddalone o powiedzmy 100 lat świetlnych, to nie stanie się to wcześniej niż w dwudziestym drugim wieku. Podróż statkiem kosmicznym z technologią, jaką posiadamy na, taką odległość, zajęłaby miliony lat. W przypadku dalej położonych cywilizacji możemy nie dostać od nich sygnału nawet do 4000 roku naszej ery! Niestety nie da się określić, kiedy natkniemy się inteligentną, pozaziemską cywilizację posiadającą technologię…
Czy ludzkość utknęła w miejscu w poszukiwaniu życia poza układem słonecznym?
Jak na razie, pomimo że nieistnienie pozaziemskiego życia w kosmosie jest bardzo nieprawdopodobne, to nie posiadamy żadnych solidnych dowodów, że takowe życie istnieje… Ani nie posiadamy technologii, która pozwoli nam uzyskać od nich odpowiedź w tym wieku. Jednak nic nie jest pewnikiem i co miesiąc ulepszamy technologie oraz poszerzamy granice ludzkiej wiedzy. Nawet jedno przypadkowe odkrycie może okazać się niewyobrażalnym przełomem, który zadecyduje o tym, jak szybko znajdziemy życie poza systemem Słonecznym.
O autorze
Licealistka na edukacji domowej marząca o podróżach i studiach za granicą. Liderka projektu społecznego "Nie potrzeba szkoły!", wolontariuszka na eventach i konferencjach, początkująca graficzka, a także zakręcona i wielowymiarowa osoba dążąca do odnalezienia swojego życiowego celu i miejsca na Ziemi.